Sklep Dluta.pl
porady - kategorie
porady - tagi
Newsletter
Podaj swój adres e-mail, jeżeli chcesz otrzymywać informacje o nowościach i promocjach.
Producenci
Dłuta rzeźbiarskie - technika ostrzenia 0

Ostrzenie dłut rzeźbiarskich

 

Jak naostrzyć dłuto rzeźbiarskie?

Na ostrość narzędzi największy wpływ ma jakość stali, z której je wykonano. Również procesy, jakim stal została fabrycznie oraz przez użytkownika poddana, wpływają bezpośrednio na to, jak długo ostrze zachowuje odpowiednią ostrość. Wpływ na to ma również sposób użytkowania oraz ostrzenia narzędzi. Dlatego też warto zadbać zarówno o odpowiednio dobrane akcesoria do ostrzenia, jak i poświęcić chwilę na naukę właściwej techniki.

 

 

Jaką granulację kamienia wybrać do ostrzenia dłut rzeźbiarskich?

Kamienie do ostrzenia dłut

 

W zależności od stopnia zużycia ostrza i oczekiwanych rezultatów, do ostrzenia i polerowania wybieramy kamienie o odpowiedniej granulacji:

 

Granulacja kamieni do ostrzenia dłut

 

  • Jeśli dłuto jest mocno zniszczone, wyszczerbione, lub jeśli chcesz zmienić fazę (kąt, pod jakim jest obecnie zaostrzone) - rozpocznij od ostrzenia zgrubnego wybierając kamień o granulacji ok. 200

  • Jeśli dłuto jest tępe - rozpocznij od ostrzenia wstępnego, wybierając kamień o granulacji ok. 1000.

  • Jeśli dłuto jest ostre, ale czujesz, że już nie tnie tak, jak wcześniej - przeostrz je na kamieniu o granulacji ok. 6000

 

Jeśli już wiesz, na jakim etapie chcesz rozpocząć ostrzenie, odpowiedz sobie na pytanie, jak bardzo ostre dłuto chcesz otrzymać. Zalecamy użycie przynajmniej dwóch do trzech osełek o coraz wyższych granulacjach (np. 1000/3000/6000). Na koniec zawsze warto użyć polerki skórzanej. Im więcej granulacji użyjesz, tym bardziej gładką krawędź ostrza uzyskasz. 

 

Na początku przygody z ostrzeniem wystarczy, że będziesz dobierał kamień przede wszystkim w zależności od stanu ostrza. Później jednak warto zwrócić uwagę na kilka innych aspektów, o których przeczytasz w naszym 4 częściowym poradniku o ostrzeniu. 
Jeśli więc wybierasz swoje pierwsze osełki, najbardziej przydatne będą kamienie dwustronne o granulacji 1000/6000. A jeśli nie wiesz, z jakiego rodzaju stali wykonano Twoje dłuta, najbezpieczniej będzie wybrać kamienie uniwersalne (zarówno do stali stopowej i niestopowej) - odpowiednie informacje znajdziesz w opisach wszystkich osełek.

Zanim przystąpisz do ostrzenia, przygotuj odpowiednio swoje kamienie (np. zamocz wcześniej, jeśli używasz kamieni wodnych). Przygotuj także potrzebne akcesoria (np. olej do kamienia olejowego).
Pamiętaj, aby kamień w bloku leżał na płaskiej powierzchni i był odpowiednio unieruchomiony. Przydatna będzie do tego podkładka antypoślizgowa.
 

 
 

Rozpocznij naukę od ostrzenia dłuta płaskiego, a następnie przejdź do półokrągłego. Ostrzenie tych dłut to podstawa ostrzenia dłuta typu V, które najtrudniej naostrzyć. Dlatego, zanim się tego podejmiesz, dobrze opanuj ostrzenie płaskiego i typu U.

 

Za każdym razem wykonaj po ok 10 powtórzeń każdego ruchu, sprawdź efekt (najlepiej w miękkim drewnie), ew. powtórz. Następnie przejdź do kolejnego kroku. Po przejściu wszystkich kroków powtórz tę sekwencję kroków na drobniejszej osełce.

Ważne, abyś przed przejściem na drobniejszy kamień, dokładnie wytarł dłuto ściereczką. Zapobiegnie to przenoszeniu drobinek grubszego kamienia, na ten bardziej drobnoziarnisty. 

 

Jak naostrzyć płaskie dłuto rzeźbiarskie? 

Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego płaskiego - krok 1    Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego płaskiego - krok 2    Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego płaskiego - krok 3

 

Krok 1 - wyrównanie spodniej strony ostrza

Dłuto trzymaj idealnie płasko, fazą do góry, i naciskając na nie równomiernie, przesuwaj je po powierzchni kamienia (kierunek nie ma tu większego znaczenia). 
W ten sposób możesz przygotować całą powierzchnię dłuta (jak na zdjęciu nr 1), ale możesz też wybrać łatwiejszą opcję i przygotować powierzchnię w zakresie ok. 1 cm od krawędzi tnącej. Przesuwaj wtedy po powierzchni kamienia tylko samą końcówkę, a pozostała część klingi będzie wystawała poza kamień.

Krok 2 - ostrzenie krawędzi tnącej

Odwróć teraz dłuto, ustaw je pod odpowiednim kątem i przesuwaj po kamieniu w przód i tył (zdjęcie nr 2).
Spróbuj przez cały czas utrzymywać dłuto pod jednym stałym kątem, najlepiej tym, jaki już ono posiada. Dla ułatwienia możesz dłuto od góry przytrzymać palcem. Na razie nie przejmuj się, jaki to jest dokładnie kąt, gdyż ważniejsze od tego jest to, abyś podczas ostrzenia nie zmieniał ustawienia dłuta. To właśnie niestabilna pozycja bardzo często jest powodem niepowodzenia w ostrzeniu.
Więcej informacji znajdziesz w filmie, do którego link znajduje się na końcu tego wpisu.

Krok 3 - usuwanie gratu

Szlifując dłuto na osełce, pozbywasz się fragmentów stali. Część z nich przeniesie się na kamień, na którym zauważysz czarny szlam. Nie przejmuj się nim, ponieważ jest on wręcz wskazany. Są też niepożądane fragmenty stali, które nadal znajdują się krawędzi dłuta, a które wywinęły się w postaci tzw. gratu (drutu) w drugą stronę. Najczęściej odłamują się one podczas pracy, jednak na wszelki wypadek warto się ich pozbyć już teraz. Dlatego ponownie odwróć dłuto i wykonaj kilka ruchów jak w punkcie 1.

 

Jak naostrzyć półokrągłe (typu "U") dłuto rzeźbiarskie?

Żłobaki rzeźbiarskie na pierwszym etapie ostrzymy na dużej osełce w formie bloku, a na drugim etapie używamy kamienia profilowego.  Jest co najmniej kilka sposobów ostrzenia dłut półokrągłych, a tutaj prezentujemy jeden z nich. 

Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego półokrągłego - krok 1    Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego półokrągłego - krok 2

Krok 1 - ostrzenie dłuta od zewnętrznej strony

W tym kroku pracujesz nad zewnętrzną stroną dłuta, ostrząc całą fazę (czyli ten ścięty odcinek przy ostrzu). Ponieważ każdy fragment tej powierzchni, powinien dotknąć wielokrotnie osełki, dlatego musisz dłutem odpowiednio obracać.
Ustaw dłuto pod odpowiednim kątem i przesuwaj po kamieniu od jednego wierzchołka do drugiego, wykorzystując do tego ruch nadgarstka. Możesz to robić w jednym miejscu. Lepiej jednak, aby nie wyżłobić zbytnio kamienia, przesuwać dłuto jednocześnie w przód i tył osełki.
Zbliżoną metodę możesz obejrzeć w filmie, do którego link znajduje się na końcu tego wpisu.

Krok 2 - usuwanie gratu

Czas pozbyć się stali, która wywinęła się do środka dłuta. Do tego celu najczęściej wykorzystuje się kamienie typu multiform, których jedna z krawędzi jest wypukła.  
Odwróć teraz dłuto, oprzyj na nim płasko osełkę, minimalnie ją unieś (o 1-2°), i przesuwaj po dłucie w przód (jakbyś chciał coś wygarnąć z wnętrza dłuta).

 

Jak naostrzyć kątowe (typu "V") dłuto rzeźbiarskie?

Jak już pisaliśmy wcześniej, ostrzenie dłuta typu V opiera się na umiejętności ostrzenia dłuta płaskiego i półokrągłego. Dlaczego? Ponieważ dłuto kątowe składa się z dwóch płaskich ścianek połączonych ze sobą maleńkim żłobakiem! 

Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego kątowego - krok 1    Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego kątowego - krok 2    Ostrzenie dłuta rzeźbiarskiego kątowego - krok 3

Krok 1 - ostrzenie płaskich ścianek

Każdą ze ścianek naostrz tak, jakbyś miał do czynienia z dłutem płaskim.

Krok 2 - ostrzenie wierzchołka

Środkową część krawędzi tnącej potraktuj podczas ostrzenia jak wąskie dłuto półokrągłe.

Krok 3 - usuwanie gratu

Podobnie jak wcześniej, użyj kamienia typu multiform, wykorzystując jego ostro zakończoną krawędź. 
Odwróć zatem dłuto, oprzyj na nim płasko osełkę, minimalnie unieś (o 1-2°), i przesuwaj po dłucie w kierunku na zewnątrz.

 

Konserwacja i przechowywanie dłut

Korozja na dłutach rzeźbiarskich

Ostrzenie dłut na osełkach wodnych niesie za sobą niebezpieczeństwo, że powierzchnia stali pod wpływem wilgoci zacznie korodować. Również niewłaściwe przechowywanie dłut (w warunkach podwyższonej wilgotności), może mieć takie same skutki. Dlatego też, ważne jest regularne przecieranie dłut ściereczką nasączoną odpowiednim olejem. 

Do tego celu polecamy oleje firmy Ballistol, które są bardzo uniwersalne i posłużyć mogą nie tylko do konserwacji stali, ale także drewna, skóry, do dezynfekcji oraz jako smar. Są przy tym całkowicie bezpieczne dla człowieka i środowiska, a dodatkowo mają nieograniczoną przydatność do użytku.

Jak już wspomnieliśmy, do korozji doprowadzić może także niewłaściwe przechowywanie dłut. Dlatego też zalecamy przechowywanie dłut w specjalnych etui, które przy okazji zabezpieczą ostrza przed przypadkowym uszkodzeniem. To również doskonały sposób na bezpieczny transport tych narzędzi.

 

A co jeśli nie radzisz sobie z ostrzeniem narzędzi?

Po pierwsze: przestań tępić

Mamy na to rozwiązanie! Następnym razem, jak będziesz miał w rękach ostre dłuto, postaraj się nie doprowadzić do stępienia! Jak to zrobić? Okazuje się, że nie jest to wcale trudne. Wystarczy regularnie polerować* dłuto na skórze!
Rób to regularnie nawet co 15-30 minut ciągłej pracy, jednak tylko przez kilka sekund. Dzięki temu Twoje dłuta będą zawsze ostre i gotowe do pracy. 
Podczas polerowania używaj dużej polerki, ustawiając dłuto w podobnej pozycji, jak na kamieniach, ale przeciągając je tylko w tył lub na boki, aby nie wciąć się w polerkę.
Środek dłut profilowych wygładzaj za pomocą skórzanej formatki, uginając ją lub wykorzystując jej krawędź.
Na skórę nakładaj wysokiej jakości pastę polerską.

*Polerowanie będzie mogło utrzymać ostrość wyłącznie w przypadku narzędzia, którego ostrze już wcześniej było utrwalone na tym właśnie poziomie. Oznacza to, że najpierw należy przeprowadzić ostrzenie na wszystkich 4 etapach i osiągnąć ekstremalną ostrość, aby móc później za pomocą polerki tę ostrość utrzymywać. Nie spodziewaj się zatem, że Twoje narzędzie ostrzone na osełce o granulacji 1000 będziesz mógł odświeżać za pomocą polerki.

 

Po drugiej: poproś o pomoc

Skorzystaj z fachowej pomocy! Przyślij do nas dłuta, a my je profesjonalnie naostrzymy. Wrócą do Ciebie perfekcyjnie ostre, a praca w drewnie znów będzie bezpieczna i cudownie przyjemna. Szczegóły znajdziesz pod adresem dluta.pl/usluga-ostrzenia
Jeśli przy okazji zaopatrzysz się w polerkę i pastę i będziesz dbał o nie wg powyższych wskazówek, być może przez wiele lat nie będziesz ich musiał ostrzyć! 

 


 Obejrzyj film, jeśli chcesz dowiedzieć się:
▶ od czego zależy ostrość dłut (rodzaje stali i twardość stali)
▶ w jaki sposób ostrzyć dłuto typu U, V i płaskie
▶ jakie osełki służą do ostrzenia dłut profilowych
▶ czy dłuta wymagają konserwacji
▶ jak zadbać o kamienie

DŁUTA RZEŹBIARSKIE - ostrzenie i konserwacja



Inne wpisy, które mogą Cię zainteresować:

 

Wróć na stronę główną PORAD


Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium