Co oprócz osełek potrzebuję do ostrzenia narzędzi?
XVI. Jakie akcesoria do regeneracji osełek?
Wszystkie osełki, oprócz diamentowych, wymagają regeneracji. Zarówno kamienie naturalne, jak i syntetyczne podczas ostrzenia zużywają się nierównomiernie, a tempo ich zużycia zależy do wielu czynników. Przyjmuje się ogólne założenie, że kamienie wodne wymagają regeneracji po każdym ostrzeniu, natomiast olejowe kilka razy rzadziej. Inna zasada głosi, że im niższa granulacja kamienia, tym szybsza jego deformacja, a co za tym idzie wymagana częstsza regeneracja. Jednak prędzej czy później i tak będziesz musiał sięgnąć po akcesoria do regeneracji. Prawdę powiedziawszy im szybciej to zrobisz, tym lepiej, ponieważ tylko na idealnie płaskiej powierzchni uzyskamy idealną ostrość.
Masz do wyboru kilka rozwiązań:
Kratka nie jest produktem trwałym, jednak biorąc pod uwagę cenę, jej zakup wydaje się być rozsądnym rozwiązaniem. Na kratkach wykonanych z węglika krzemu możemy z powodzeniem zregenerować większość kamieni. Można je używać z olejem, wodą lub ew. na sucho. Ważne, aby podczas użycia, kratkę umieścić na idealnie płaskiej powierzchni np. na kawałku szkła.
Inne osełki o niskiej granulacji
Ta metoda najlepiej sprawdzi się w przypadku japońskich kamieni wodnych. Do regeneracji możesz wykorzystać osełki, które już masz. Musisz jednak mieć pewność, że ich powierzchnia jest idealnie gładka. I tak osełkę o granulacji 220 możesz wykorzystać do regeneracji kamienia 1000 czy 2000, a osełkę 800 do kamieni 6000 czy 8000. Jednak po pewnym czasie kamień o niższej granulacji też będzie potrzebował regeneracji np. na kratce, tak więc ta metoda nie jest optymalna.
Bloki do regeneracji
To rozwiązanie dotyczy wyłącznie kamieni wodnych, gdyż bloki nie nadają się do regeneracji kamieni olejowych. Bloki występują w różnych wielkościach i zazwyczaj dzielą się na takie do regeneracji kamieni zgrubnych/średnich lub średnich/miałkich. Po pewnym czasie, jednak nie tak szybko jak tradycyjne kamienie, bloki będą wymagały regeneracji np. na płycie diamentowej.
Diamentowe płyty do regeneracji
To rozwiązanie ma najwięcej korzyści. To przede wszystkim najszybszy sposób regeneracji. Poza tym płyta jest zawsze idealnie równa, można też na niej regenerować wszystkie rodzaje kamieni, w tym te o szczególnie mocnych wiązaniach np. Arkansas. Nadaje się do regeneracji zarówno kamieni wodnych, jak i olejowych, a także ceramicznych bloków do regeneracji. Płyty DMT zostały wykonane przy użyciu specjalnej technologii Hardcoat, dzięki czemu są prawie niezniszczalne, wystarczy tylko o nie odpowiednio zadbać. Występują w dwóch granulacjach 120 - do szybkiej regeneracji, oraz 160 - do kamieni drobnoziarnistych.
Jak przeprowadzić regenerację kamienia?
1. Sprawdź, czy kamień jest płaski
Możesz to zrobić przykładając w kilku jego miejscach wzdłuż i w poprzek stalowy liniał. Jeśli pomiędzy nim, a kamieniem pojawi się prześwit, oznacza to, że wymagana jest regeneracja.
2. Oznacz kamień
Na powierzchni narysuj ołówkiem kilka linii wzdłuż i w poprzek. Dzięki tym liniom będziesz mógł śledzić na jakim etapie jest wyrównywanie kamienia. Jeśli jest to kamień wodny, zanurz go w wodzie tak jak przed ostrzeniem. Jeżeli regenerujesz kamień olejowy, spryskaj go olejem.
3. Przystąp do regeneracji
Pocieraj kamieniem o kratkę/blok/płytę lub odwrotnie. Wykonuj okrężne płynne ruchy po całej powierzchni kamienia, nie używaj zbyt dużego nacisku. Wymagana jest tutaj duża ilość środka smarującego, dlatego ważne aby regularnie spryskiwać kamień wodą/olejem lub robić to np. pod strumieniem bieżącej wody. Pracę należy zakończyć, kiedy wszystkie narysowane ołówkiem linie znikną.
XVII. Po co są potrzebne bazy do osełek?
- Bezpieczeństwo dla użytkownika: dzięki odpowiednio dobranej bazie antypoślizgowej, Twój kamień nie będzie się przesuwał, co zabezpieczy Cię przed niespodziewanym skaleczeniem, a także pozwoli skupić się maksymalnie na samym procesie.
- Zabezpieczenie kamienia: większość kamieni do ostrzenia charakteryzuje się dużą kruchością, dlatego też zapewnienie im płaskiego, nieruchomego podłoża podczas nacisku wyeliminuje ryzyko ewentualnego pęknięcia osełki.
- Inne korzyści: niektóre bazy są bardziej rozbudowane i oprócz funkcji antypoślizgowej umożliwiają bezpieczne przechowywanie osełki. Niekiedy posiadają plastikowe wieczko/pudełko, które można wykorzystać jako rynienkę służącą do moczenia kamienia podczas pracy.
XVIII. Co daje prowadnik do ostrzenia ręcznego?
Prowadniki służą do usprawnienia ostrzenia dłut płaskich i noży strugów, dlatego znajdą zastosowanie wyłącznie w warsztacie stolarskim.
Oto podstawowe korzyści wynikające z ich użycia:
- Precyzja: umożliwiają zablokowanie ostrza na wybranej długości, dzięki czemu podczas ostrzenia zostaje zachowany stały kąt. Wszystkie prowadniki dają możliwość ostrzenia pod zastanym kątem, a niektóre z nich dodatkowo umożliwiają wybranie konkretnego kąta ostrzenia, a także łatwe wykonywanie mikrofazy.
- Powtarzalność: pozwalają na zachowanie stałych parametrów ostrzenia. Dzięki temu Twoje narzędzia będą zawsze ostrzone w identyczny, najbardziej optymalny sposób.
- Oszczędność: dzięki precyzji i powtarzalności procesu ostrzenia, usuwasz jedynie niezbędną ilość materiału. Oznacza to, że Twoje osełki zużywają się zdecydowanie wolniej.
- Szybkość: wykorzystanie prowadników pozwala zyskać również czas m.in. poprzez ograniczenie powierzchni ostrzenia do niezbędnego minimum.
Wybierając prowadnik weź pod uwagę przede wszystkim rodzaj i wymiary narzędzi, które będziesz za jego pomocą ostrzyć. Nie bez znaczenia pozostaje także rozmiar osełki, która ma z nim współpracować.
XIX. Co jeszcze będzie Ci potrzebne podczas ostrzenia?
- Gumki do usuwania rdzy i zanieczyszczeń
- Spray do usuwania żywicy - np. przy ostrzeniu narzędzi ogrodniczych
- Nagura - zalecany do wszystkich kamieni wodnych.
- Przyrząd do pomiaru fazy
- Olej do ostrzenia - tylko przy kamieniach olejowych
- Kuweta - do moczenia i regeneracji osełek wodnych
- Konewka - jeśli nie mamy bieżącej wody w warsztacie
- Ołówek - potrzebny przy regeneracji
- Ściereczki, Ręczniki papierowe
XX. Czy potrzebuję stanowisko do ostrzenia?
Ze względu na fakt, że narzędzia należy ostrzyć często, w dobrym warsztacie stolarskim czy rzeźbiarskim powinno znaleźć się oddzielne, niewielkie miejsce przeznaczone do ostrzenia, gdzie nic nie zabrudzi się od szlamu z osełki oraz gdzie trociny, piasek i inne drobinki nie będą miały kontaktu z kamieniem.
Potrzebna jest równa, czysta powierzchnia, może być to drewniany blat. Dobrym rozwiązaniem jest podkładka ze sklejki, na której mocuje się listewki, które unieruchomią kamienie. Na takiej podkładce możesz ułożyć zestaw 2-3 podstawowych kamieni, które będą służyły do codziennego ostrzenia.
Jeśli kamienie i inne akcesoria będą łatwo dostępne, proces ostrzenia będzie przebiegał szybko, sprawnie, a przede wszystkim bezpiecznie. A Twoje narzędzia będą zawsze gotowe do pracy!
Obejrzyj film, jeśli chcesz dowiedzieć się:
▶ jakie akcesoria do regeneracji osełek
▶ jak zregenerować osełkę
▶ bazy do osełek – po co
▶ prowadniki do ostrzenia – dla kogo
▶ co jeszcze będzie potrzebne podczas ostrzenia
▶ czy potrzebujesz stanowisko do ostrzenia
Inne wpisy, które mogą Cię zainteresować:
- Ostrzenie narzędzi ręcznych - wskazówki cz. 1
- Ostrzenie narzędzi ręcznych - wskazówki cz. 2
- Ostrzenie narzędzi ręcznych - wskazówki cz. 4
- Dłuta rzeźbiarskie - technika ostrzenia
- Strugi stolarskie - technika ostrzenia z prowadnikiem
- Narzędzia ogrodnicze (sekatory i piły) - ostrzenie i konserwacja
